ABD Kaliforniya’da yüzde 100 yenilenebilir enerjiyle çalışan dünyanın ilk hızlı treni ne zaman hizmete gireceK? Proje 15 yıldır devam ediyor ve hattın ilk bölümü dahi bitmeye çok uzak görünüyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Kaliforniya eyaletinde hizmete girmesi planlanan hızlı tren, proje tamamlandığında yüzde 100 sürdürülebilir enerjiyle çalışan ilk yüksek hızlı tren olmaya aday.
Yapımı 15 yıldır devam eden hattın ilk bölümü dahi bitmeye çok uzakken, yeni belirlenen hedef 2030 yılı olarak açıklandı.
Yaklaşık 1300 kilometre mesafelik Los Angeles-SanFrancisco şehirleri arasında yolcu taşıyacak trenin geçeceği hat, Tesla ve Space X’in kurucu ortağı girişimci iş insanı Elon Musk tarafından “dünyanın en pahalı ve en yavaş” ulaşım ağı olarak tanımlanmıştı.
ABD’nin batı yakasını Kanada’nın Büyük Okyanus kıyısındaki en büyük şehri Vancouver’a bağlayacak olan devrim niteliğindeki ulaşım sistemi ve ağının doğu kısmı ise Las Vegas şehrine kadar uzanıyor. Bu projenin ileriki dönemlerde Kuzey Amerika’daki birçok bölgeyi doğudan batıya ve kuzeyden güneye bağlaması bekleniyor. Söz konusu proje ABD eski Başkanı Barack Obama ve görevdeki Başkan Joe Biden tarafından da desteklenmişti.
33 milyar planlanan bütçe 128 milyar dolara çıktı
Yapımı ilk olarak 2008 yılında onaylanan projeye 33 milyar dolar bütçe ayrıldı. Ayrıca projenin 2020’de tamamlanması planlandı. Ancak evdeki hesap çarşıya uymadı ve şu ana kadar 20 milyar dolar harcanmasına rağmen projenin tamamlanması yakın bir zamanda olası gözükmüyor. Yeni hesaplamalara göre projenin bitmesi için toplamda 128 milyar dolara ihtiyaç var.
Projenin uygulayıcı kamu şirketi Kaliforniya Yüksek Hızlı Tren Kurumu geçtiğimiz aylarda tüm sistemin güneş panellerinden elde edilecek enerjiyle çalışacağını ve büyük oranda fosil yakıt tüketen otomobil ve uçaklara çevre dostu önemli bir alternatif olacağını duyurdu.
Trenin çalışması için ne kadar güce ihtiyacı var?
Bu yüksek hızlı trene güç sağlamak için, teorik olarak 552 dönüm boyunca güneş panelleriyle kaplı bir santral tarafından üretilen 44 megawatt enerji gerekecek. Tren lokomotifi ve vagonlar üzerindeki bataryalardaysa 62 megawat saat güç depolayacak şekilde tasarlanacak.
Bu enerjinin büyük bir kısmı saatte yaklaşık 354 kilometre hıza ulaşacak trenin hareket etmesi için harcanacak. Önemli bir bölümüyse Kaliforniya’daki kurak ve yakıcı iklimin etkilerini azaltmak ve trendeki sistemlerin en yüksek verimle çalışması için yardımcı görevde bulunan aygıtlara aktarılacak.
Projenin planlama sorumlusu Margaret Cederoth, bazı enerji tedarikçi firmalarla görüştüklerini ve yaklaşık 200 milyon dolar değerindeki bir ölçekli enerji şebekesi sistemini projeye dahil etmek istediklerini kaydetti.
Hızlı tren ağı ülkenin önemli noktalarını birbirine bağlayacak
10 aşamalı uygulama sonunda ulaşım sistemi Kaliforniya eyaletinin en güney batı şehri San Diego’dan, kıyı hattında kuzeydeki Sacramento’ya uzanacak. Hattın üzerinde Los Angeles, Central Valley, Fresno ve San Jose durakları da yer alacak.
İlk aşamada San Francisco’daki Merced durağıyla ile Los Angeles’taki Anaheim durağı arasındaki 836.8 kilometrelik güzergahın tamamlananacak.
İkinci aşamadaysa, duraklar arasındaki mevcut bağlantılar trenin hızlı geçişi için iyileştirmek olacak.
REKLAMŞu anda devasa tren hattının yaklaşık 200 kilometrelik kısmı yapım aşamasında ve projenin yakın bir zamanda bitmesi olası gözükmüyor.
Projenin tamamlanması neden gecikti?
Projenin yapım aşamasında özellikle son yıllarda ekonomik sıkıntılar orataya çıktı ve bu durum birçok eleştiriyi de beraberinde getirdi.
Birçok bilirkişi ve uzman, tren hattının Kaliforniya’nın Central Valley bölgesinden geçmesini eleştirdi. Kaliforniya Yüksek Hızlı Tren Kurumu tepe yöneticisi (CEO) Brian Kelly, projenin onaylanmasındaki ana etkenin bu bölgeleri birbirine bağlamak olduğunu kaydetti.
Central Valley’de yaklaşık 4 milyon kişi yaşamasına rağmen yakın dönemlerde bu bölgeye devlet tarafından yeterli altyapı desteği sağlanmadı ve yatırım yapılmadı. Kaliforniya eyaletinin en büyük on şehrinden altısını birbirine bağlamanın yanı sıra, belirli bölgelerdeki ekonomik yapının canlandırılması proje için öncelik arz ediyordu.
Brian Kelly projeye maddi destek sağlanması hakkında, “Projeye başladığımız günden bu yana maddi sıkıntı çekiyoruz ve bütçemizde açık var. Ancak şundan eminiz ki, proje ne kadar hızla biterse, o kadar ucuza mal olacak.”
REKLAMGecikme ve artan maliyetler, kilometrelerce özel araziden geçen projenin yapılması için gerekli izinlerin alınmasından kaynaklandı. Arazi sahipleri ve yerel makamlarla bazı tazminat pazarlıkları projeyi yavaşlattı. Hattın doğaya uyumu ve çevreye duyarlı olması için 1.3 milyar dolar fazla ek bütçe harcandı.
Margaret Cederoth Forbes’a yaptığı açıklamada, yenilenebilir enerji kaynakları için gerekli çalışmalar 2026’da başlayabilir ve bu sayede de trenlere güç sağlanması garanti altına alınarak hattın ilk bölümünün hizmete girmesi için hedeflenen açılış tarihi olan 2030 tutturulabilir.
